Hai cựu quyền tổng thống Hàn Quốc bị cấm xuất cảnh

Hai cựu quan chức cấp cao từng giữ chức quyền tổng thống Hàn Quốc, ông Han Duck-soo và ông Choi Sang-mok, vừa bị cấm xuất cảnh để phục vụ điều tra liên quan đến việc ban bố thiết quân luật gây tranh cãi của cựu tổng thống Yoon Suk-yeol hồi cuối năm ngoái.

Theo thông tin từ Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Hàn Quốc, lệnh cấm xuất cảnh đối với hai cựu lãnh đạo này được ban hành từ giữa tháng 5. Ông Han từng là Thủ tướng, còn ông Choi giữ chức Bộ trưởng Tài chính. Cả hai từng đảm nhiệm vai trò quyền tổng thống trong giai đoạn chuyển tiếp sau khi ông Yoon bị Quốc hội luận tội. Họ đã đồng loạt từ chức ngày 2/5, và hiện chức quyền tổng thống được giao cho Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Giáo dục Lee Joo-ho.

Trong ngày 26/5, đội điều tra đặc biệt đã triệu tập ông Han, ông Choi và cựu Bộ trưởng Nội vụ Lee Sang-min để thẩm vấn kéo dài khoảng 10 giờ. Các nội dung xoay quanh nghi vấn tham gia vào việc tiếp nhận và triển khai chỉ thị của ông Yoon trong cuộc họp nội các diễn ra đêm 3/12/2024 - thời điểm lệnh thiết quân luật được ban hành. Cựu bộ trưởng Lee Sang-min đã bị cấm xuất cảnh từ tháng 12/2024.

Theo nguồn tin điều tra, cả ông Han và ông Choi bị nghi đã nhận chỉ thị bằng văn bản từ ông Yoon về kế hoạch thiết quân luật, song cả hai phủ nhận, cho rằng không được thông báo trước về quyết định này. Ngoài ra, cựu bộ trưởng Lee cũng bị chất vấn về cáo buộc ông Yoon từng ra lệnh cắt điện, nước tại các cơ quan truyền thông lớn, điều ông Lee trước đó phủ nhận.

Vụ việc đang trở thành một trong những cuộc điều tra chính trị nghiêm trọng nhất tại Hàn Quốc trong nhiều năm trở lại đây. Cựu tổng thống Yoon Suk-yeol đã bị Tòa án Hiến pháp phế truất hồi tháng trước và hiện đối mặt với cáo buộc "cầm đầu cuộc nổi loạn" là hành vi có thể bị tuyên án chung thân hoặc tử hình theo luật hiện hành. Tuy nhiên, kể từ năm 1997, Hàn Quốc không thi hành án tử, dù án này vẫn tồn tại trong hệ thống pháp luật.

Nếu bị kết tội, ông Yoon sẽ trở thành tổng thống thứ hai trong lịch sử Hàn Quốc bị kết án nổi loạn, sau các sự kiện chính trị rúng động năm 1979. Trước ông, chỉ có hai tổng thống từng bị luận tội trong đó người gần nhất là bà Park Geun-hye vào năm 2017.

Cuộc điều tra cũng diễn ra trong bối cảnh Hàn Quốc chuẩn bị bước vào kỳ tổng tuyển cử bầu tổng thống mới trong tuần tới. Sự kiện này được xem là bước ngoặt nhằm ổn định lại chính trường sau nhiều tháng khủng hoảng kể từ khi lệnh thiết quân luật được ban hành.

Giới quan sát cho rằng diễn biến vụ án không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân ông Yoon mà còn làm lung lay niềm tin của công chúng đối với hệ thống hành pháp và hành chính tại quốc gia này. Việc hai cựu quyền tổng thống bị điều tra hình sự, dù chưa bị truy tố, đánh dấu một tiền lệ hiếm gặp, cho thấy hệ thống pháp lý Hàn Quốc đang mở rộng trách nhiệm giải trình tới các nhân vật cao cấp từng nắm quyền tạm thời.